Etude géolinguistique du champ lexical des noms de parenté en berbère. Comparaison inter-dialectale (kabyle, mozabite, chaoui, touareg de l’Ahaggar, rifain, chleuh, syouah et ghadamès).

Loading...
Thumbnail Image

Date

2016

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Université Mouloud Mammeri de Tizi-Ouzou

Abstract

Tamaziɣt d tutlayt n Tefriqt Ugafa, tebḍa ɣef waṭas n tentaliyin (tatergit, tarifit, tecelḥit…). Tantaliyin-agi yal yiwet s temnaḍt-is, gar tentaliyin-agi yettili wanda i ttemgaradent, akked wanda i ttemcabint, ula d tentaliyin yal yiwet tebḍa d timeslayin yettili umgarad d umagda gar-asent. Gar tentaliyin i nefren ad asent-nexdem tazrawt tamerwast (taqbaylit, tamẓabit, tacawit,tatergit, tacelḥit, tarifit, taɣdamsit, tasiwit). Ammud n ukatay-nteɣ d aktawal n yismawen n timarrewt, akatay-agi yebḍa ɣef sin n yiḥricen. Aḥric amenzu: yal tantala ad d-nini anta tameslayt gar tmeslayin-is i d-nefren di tezrawt, ad- d-nefk tamnaḍt-is, d temnaḍin is-id-yezzin, ad d-nebder anwa asegzawal anda i dnekkes ammud-is. Di tmeslayt ad d-nini acḥal n yismawen i d-nufa. Deg ugmar n wammud nesexdem imslulɣen akked isegzawalen . Md: di tentala tacelḥit neṭṭef tamnaḍt n Susse,timnaḍin is-id yezzin: Agafa: Marakec Amalu: l’Occéan Atlantique Asamar: Mekxnis d Tafilalt Anẓul: Gilmim d Samara Asegzawal i nessemres yexdem-it Sid Kaoui «Français-Tachelhit et Tamazight. ( dialectes berbères du Maroc», deg usegzawal-agi, nufa-d 28 n wawalen. Deg uḥric wis sin: nexdem tasleḍt i wammud, yal isem ad d-nefk anta tantala i deg it-id-nufa ad as-nexdem tasleḍt. Md: isem “baba” nufa-t di teqbaylit, tamzabit, tacelḥit, tacawit, tarifit, taɣdamsit. Abeddel i d-nufa gar tentaliyin-agi : tella tentala i deg tella tizenzaɣt, tella tentala anda i tella tiggeɣt. Md : baba → tamzabit, tacawit, taɣdamsit, tasiwit . baba → taqbaaylit akked d trifit. Yella anda i d-nufa isem-agi yessed: di tetargit akked tsiwit qaren “abba” /b/ yessed. Azgenaɣri yettuɣal d tiɣri, /y/ → /i/ md: yemma (taqbaylit) imam (tacawit, tacelḥit, tarifit). Tanzarayt tuglant /n/ → tuglant taninnayt /l/ md: nanna (taqbaylit) lalla (tacawit). Taqlalayt tasusamt /x/ → /h/ md: xali (taqbaylit) → hali (taɣdamsit). Tuglant taninayt /l/ → tasmamayt taninayt /r/ md: xali (taqbaylit) → xari (tarifit). Abeddel n teɣri /i/ → /e/ md: jidda (taqbaylit) → jedda (tacawit). Tanɣit taninayt /g/ → /u/ md: gma (taqbaylit) → uma (tacawit). Tanɣit taninayt /g/ → tazegnaggaɣt taninayt /ǧ/ md: argaz (taqbaylit) → arǧaz (tamzabit). Tamsertit: /l/+/t/ → tawecwact tasusamt /č/ akked tuglant /t/ md: taḍuggalt (taqbaylit) → taḍeggatč. (tarifit) Taqlalayt taninayt /ɣ/ → tasmamayt taninayt/r/ md: amɣar (taqbaylit) → amrar (tacelḥit). Llan kra n yismawen nufa-ten-id d uddisen di tantala mačči d uddisen di tantala nniḍen. Md : nana (taqbaylit) → alet ma n ti (taɣdamsit). Ɣer taggara n tezrawt-agi gar tentaliyin-agi, yella wanda i d-nufa amgarad, yella wanda i dnufa amgada. Amgarad nufat-id s waṭas deg uḥric n temsislit.

Description

81p.:ill;30cm.(+cd)

Keywords

Citation

Dialectologie amazighe