L’analyse componentielle des termes de parenté inter dialectale (Chenoui, Chaoui, kabyle, Mozabite, Touareg)

Loading...
Thumbnail Image

Date

2016-09

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Université Mouloud Mammeri de Tizi-Ouzou

Abstract

Tazrawt-agi tewwi-d ɣef yismawen n timmaruwt ger smus n tantaliyin « taqbaylit, tacawit,tatargit, tamzabit akked tecnwit ». Nejmaɛ-d azal 65 n yismawen di yal tantalit . Deg leqdic-agi-nnteɣ neɛreḍ ad nessefhem amegarad yelan deg ismawen n timmaruwt di yal tantalit. Timmaruwt tella di yal timetti tesbgan-d assaɣen yelan ger yemdanen, di yal timetti ttufraren-d tlata wassaɣen : · Assaɣ yebnan ɣef idamen (timmaruwt idamen). · Assaɣ i d-yettken seg tuqna (timmaruwt s zwaǧ). · Assaɣ i d-yettken seg imawlan (la filiation). Tamukrist : Timmaruwt tesɛa azal d ameqran di yal timetti d ayen yeɛnan ula d timettinneɣ. Tamazght d tutlayt yebḍan d tantaliyin ger-asent tid yettutlayen de tmurt n Lazzayer ( taqbaylit, tacawit, tatargit, tamzabit, tacenwit ) yal yiwet deg-sent temgarad ɣef tayeḍ deg ayen yeɛnan ismawen n timmaruwt, amgarad-agi yezmer ad yili icud ɣer umezruy, ɣer wakud neɣ ɣer tnarnit. Leqdic-agi-nnteɣ yebḍa ɣef sin n yeḥricen : · Aḥric amezwaru yewwi-d awal ɣef timmaruwt sumata. · Aḥric wis sin d asekkud t n yismawen n timmaruwt. Deg uḥric amezwaru neɛreḍ ad nessefhem d acut timmaruwt d wayen i ɣef tebna. Akken i d-nena yakkan timmaruwt tebedd ɣef tlata wassaɣen : a) Assaɣ n idamen : d ayen icaraken amedan ɣer umawel, nezmer ad dnini d assaɣ yettqnen amedan ɣer baba-s. b) Assaɣ n tuqna : d ayen i d-yettken seg zwaǧ icaraken sin n yemdanen argaz d tmeṭṭut, zwaǧ yesɛa aṭas n tmeẓrin ger-asent : adaxlani, abarani, asiknu. c) Assaɣ n imawlan : d ayen iɛemmden asiweḍ n timmaruwt assaɣ-agi yezmar ad yili s lǧiha n teymmat, s tin ubabat neɣ temxalaf. I wakken amedan ad d-imal imawlan-is d wid is yettilin isfek fell-as ad yessaxdem ismawen i d-imalen timmaruwt. Llan yesmawen n tmselɣut akked wid n tansa, ismawen-agi malen-d assaɣen yettcudun ger yemedanen. Di kra n tutlayin am tfransist saxdamen yiwen n yisem i wakken ad d-malen sin wassaɣen yemgaraden. Amedya : « oncle » imal-d gma-s n baba neɣ gma-s n yemma. Ma di tmaziɣt yal yiwen deg-sen yesɛa isem-is. Amedya : ɛemmi : d gma-s n baba. Xali : d gma-s n yemma. Imi timetti tazzayrit tebedd ɣef lislam d suna ḥerment kra n tuqniwin icaraken amedan ɣer wid is yettilin ger-asent tuqna ara yecarken amedan ɣer yemma-s, ɛemmti-s, xalti-s, weltma-s, yell-s n gma-s, yelli-s n weltma-s. Deg uḥric wis sin neɛreḍ ad d-nexdem asekkud i yesmawen-agi n timmaruwt. 1. Agellus n tsuta : Agellus-agi yebna ɣef timmarewt n idamen llant : · G+2 : tasuta n ljedud · G+1 : tasuta n lwaldine · G 0 : tasuta n watmaten · G-1 : tasuta n tarwa · G-2 : tasuta n tarwa n tarwa 2. Agellus n uẓẓuf : Agellus-agi yebna ɣef uẓẓuf yesmgarad timmarewt ɣef leḥsab n uẓẓuf. Baba Yemma Aḍeggal Taḍeggalt Anna Ultma Ansib Tansibt Amenzu Hamenzut Anas n ti Ulet mas n ti Ababah Tababaht Aba Amma

Description

69p.:ill;30cm.(+cd)

Keywords

Citation

DIALECTOLOGIE