La pédagogie de projet et la pédagogie par objectif dans l’enseignement de la langue tamazight au cycle moyen : wilayas de Bejaia et de Tizi-Ouzou.

Loading...
Thumbnail Image

Date

2016-10

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Université Mouloud Mammeri de Tizi-Ouzou

Abstract

Tutlayt n temaziɣt teɛeddad ɣef waṭas n wugguren i waken tuɣal d tutlayt n uselmed anda tekcem ɣer uɣarbaz azzayri deg useggas aɣurbiz 1995/1996, deg tallit- agi aselmed ines ixus acku ur tesɛi ara allalen s wacu ara teslmeden am idlisen, ahil, iselmaden,…mebaɛed mi zrin wussan anaɣlaf aɣlnaw n uselmed yerrad lewlhas ɣer tutlayt-agi yeheyya-d deg 1997 ahil amezewaru s wacu ara qablen iselmaden almud n tutlayet isemi-is “ Lmed Tamaziɣt”, yebḍa ɣef sin iḥricen, ahil agi yella iteddu s yiwet n tarayt n uselmed i wumi qqaren “aselmed s yiswiyen”, d tarrayt taqdimt id-tewwi tmurt-nneɣ, aslemed n tutlayt tamaziɣt am tutlayin nniḍen yesxedem tarrayt-agi deg yiseggasen n 1997/2003, d tarrayet yebnan ɣef uferdis n uselmed , yal tamsirt tesɛa iswi-ines waḥd-s, d tin yerran aselmad d netta ara yexdemen kullec deg tenaɣrit yesɛa ahil ilaq ad yessaweḍ inelmaden-ines ɣer yiswiyen id-ihegga deg tazwara, ma d inelmaden tabaɛen kan aselmad nsen. Deg useggas n 2003 anɣlaf n uselmed yernna-d ahil nniḍen i usnarni n ulmud n tutlayt tamaziɣt. Aselmed n tutlaylt-agi am tutlayin nniḍen iɛedda-d fella-s ubeddel n tarrayt uselmed am tutlayin akk niḍen, teɛedda seg uselmed s yisewiyen ɣer uselemd s yisenfaren, tarrayt-agi taneggarut d tamaynut i yellan deg unekmar s tzemmar, d tarrayt anda ara yesnerni unelmad s timmad-is timusniwin-ines, s uwelah n uselmad d usekfel n wayen yelmed yakan, asenfar d annar yesdukklen iswan n ulemmud, iswi-ines agejdan d afardis s timawit akked tira, tettara inelmaden d nutni ara yebnun alemmud nnsen, aselmad ad aten-iɛawen kan. Amusnaw i dyeskcemen tarrayt-agi tamaynut ɣer uselmed deg tmurt n lezzayer d “John Dewey”. Tezrawet-agi nneɣ ad tenxedem ɣef snat n tarrayin n uselmed, tamezwarut d aselmed s yeswiyen, tis snat d aselmed s yisenfaren. Tazrawet-agi nekkes-tt-id seg wayen yeɛenan tasenalmudet, asentel ines: « Aselmed s yisewiyen d uselmed s yisenfaren deg ulmud n tutlayt n tmaziɣt deg uɣerbaz alemmas n tmurt n Bgayet d wid n tmurt n Tizi Wezzu » , iwakken ad nezer anta tarrayt i ssexedamen iselmaden n tutlayet-agi d tin i tewallin ad tesnerni almud n tutlayt-agi, i waken ad neẓer daɣen ma d sseḥ yella usemres n yiwet gar tarrayin-agi akken ilaq. Tamukrist n unadi-agi: d anta tarrayt i ssexdamen iselmaden n tutlayt n tmaziɣt deg ulmud nsen i usnerni-ines, d aselmed s yiswiyen nneɣ d aselmed s yisenfaren, iselmaden-agi sexdamen tarayt i xtaren akken illaq .Amek-it wassaɣgar unelmad d uselmad deg yal tarayet, d acu-t uktazal issexdam uselmad deg yal tarayet. Akken ad yelḥu unnadi-agi akken iwata lḥal, nerra deg tazwara snat n turdiwin: - Aselmed s yisnefaren d tarrayt isexddamen iselmaden n tutlayt n tmaziɣet d tin ara yesnarnin almud n tutlayt-agi, xas ma yella lexsas deg usexdem-ines . Iwakken ad nessaweḍ ad nezar ma ṣehant turdiwin-agi nexdem sin isistanen; yiwen i yeslmaden wayed i yinelmaden. Nextar asentel agi acku d inelmaden n wezdu n tutlayt d yidles amaziɣ, d iselmaden n uzekka ilaq ad neẓar anta tarrayt isexddamen iselmaden n tutlayt-agi, d anta i yesnarnayen almud i wakken ad tent-nissin ad tensexdem azekka akken ilaq mebla tucḍiwin i deg ɣellin iselmaden n tura, i waken ad nessaweḍ ɣer igemmad igerzen deg ulmud n tutlayt nneɣ. Lqdic-nneɣ yebḍa ɣef semmus n yixefawen: - Ixef amezwaru, deg-s newwi-d awal ɣef snat n tarrayin tinggura n uselmed i dyikecmen ɣer uselmed deg tmurt n lezzayer ( aselmed s yiswiyen d uselmed s yisnefaren) d umegired yellan gar-asent. - Ixef wis sin, deg-s askan n tarrayt n unadi, asekkan n wannar d wamek nexdem tasleḍt. - Ixef wis kraḍ, ɣef umezruy n uselmed n tutlayt n tmaziɣt, d wamek armi tuɣal d tutlayt n uselmed. - Ixef wis ukuz, d tasleḍt n usistan n yiselmaden. - Ixef wis semmus, d tasleḍt n usistan n yinelmaden Deg taggara ad nebdar igemmad ɣur nesaweḍ; Tarrayt n uselmed i walan tugget n yiselmaden d tarayet ara yesnarnin almud n tutlayet-agi d tarrayt n uselmed s yisenfaren azal n 90% i yexetaren tarrayt-agi, d tarrayt yelhan d tin yesnarnayen almud n tutlayt n temaziɣt xas akken iselmaden-agi nnan-d belli asexdem n tarayt-agi yesɛa aṭas n lexsas, am wallalen d tnaɣriyin yeččuren ur zmiren ara iselmaden ad xedmen s ugraw, arnu ɣur-s lexṣaṣ n wakud acku tarrayt-agi teḥwaǧ aṭas n lwaqt. Mebaɛed tasleḍt nuffa-d belli iselmaden yextaren ad selmeden s tarrayt tamaynut, ur ttesxeddamen ara deg tenaɣrit akken ilaq ɣef waya i nettaf sexladen ger tarrayet taqdimt d tarrayt tamaynut.

Description

127p.graph.;30cm.(+cd)

Keywords

Citation

Linguistique appliquée, enseignement et communication.